Nu ik er dan toch echt aan moet geloven dat ik weer begonnen ben, een systeemvraag dit mij al een tijdje bezig houdt:

𝐌𝐚𝐤𝐞𝐧 𝐰𝐞 𝐡𝐞𝐭, 𝐦𝐞𝐭 𝐰𝐚𝐭 𝐰𝐞 𝐝𝐨𝐞𝐧, 𝐜𝐨𝐦𝐩𝐥𝐞𝐱𝐞𝐫 𝐨𝐟 𝐞𝐞𝐧𝐯𝐨𝐮𝐝𝐢𝐠𝐞𝐫?

Zoals je wellicht weet als je me al een tijdje volgt zijn er binnen het systeemdenken verschillende benaderingen. Eén van de benaderingen waar ik een tijd niks mee deed is de harde systeembenadering. Deze benadering richt zich op de vraag hoe je een systeem zo ontwerpt zodat het optimaal kan reageren op ontwikkelingen in zijn omgeving en het systeem daarmee in balans houdt. Feitelijk wat toezicht doet: meten of er normen worden overtreden of juist niet gehaald, bepaalde risico's die toenemen etc.) en er vervolgens acties op inzetten zodat het systeem weer in balans komt.

De eerste vraag die je vanuit deze manier van kijken stelt is hoe je een systeem zo ontwerpt dat er zo min mogelijk variëteit of ambiguïteit is. In de wetenschap dat je het nooit helemaal weg kunt nemen is de tweede vraag: hoe ontwerp je het systeem zo dat het in staat is adequaat te reageren op veranderingen in de omgeving en zo een systeem in balans houdt. Het eerste gaat over het 𝒅𝒆𝒎𝒑𝒆𝒏 van ambiguïteit, de tweede over het 𝒓𝒆𝒈𝒆𝒍𝒆𝒏 van werk. Met het idee dat hoe meer je vooraf dempt, hoe minder je daarna te regelen hebt.

In het afgelopen jaar kwam deze benadering in enkele trainingen aan bod. Wat me opviel is dat toezicht eigenlijk direct schiet in het bedenken van nog een wet, nog een procedure, nog een richtlijn, of aanvulling op bestaand beleid. Regelen dus. Maar de vraag die toezichthouders niet stellen is of het ontwerp/de structuur van het systeem nog wel passend is en of met het aanpassen van de structuur niet meer gewonnen wordt. Met als gevolg dat er méér complexiteit komt in plaats van minder. En waarbij óók nog maar de vraag is of al die regelacties nou echt doen wat ze zouden moeten doen. Maar daarover een andere keer meer. Gisteren keek ik de docu "Maak 't simpel" van Tegenlicht (VPRO) die hier over gaat. Voor wie nieuwsgierig is:
https://lnkd.in/evxAtQ5X

De vraag die ik toezichthouders gun om zichzelf vaker te stellen, ook in het kader van 𝒓𝒆𝒇𝒍𝒆𝒄𝒕𝒊𝒆𝒇 𝒕𝒐𝒆𝒛𝒊𝒄𝒉𝒕, is of met wat je aan interventies hebt bedacht je een systeem eenvoudiger of juist nodeloos complexer maakt.

Mocht je deze reflex herkennen (nog meer regelacties, nog meer complexiteit) - voor mijn promotieonderzoek ben ik op zoek naar casuïstiek waarin ik samen met toezichthouders onderzoek hoe de harde systeembenadering van toegevoegde waarde voor toezicht kan zijn. Mocht je zelf of iemand weten voor wie het interessant is - ik kom graag met jou of hem/haar/hen in contact.

Ik wens je weer een fijne week.

#systeemdenken #toezicht #ontwerpen #structuur #dempen #regelen #complexiteit #reduceren #effectiviteit #phd #promotieonderzoek