Wanneer is het vraagstuk ontstaan? Wat was de kiem?

Barry Oshry beschrijft in Seeing systems hoe we vaak niet zien dat de problemen van vandaag voortkomen uit de besluiten van (eer)gisteren. En dan niet alleen door de besluiten die we zelf genomen hebben, maar ook door de besluiten van anderen.

De afgelopen weken keek ik op de NPO zowel naar de documentaire over Afghanistan (Afghanistan - the wounded land) als die over Irak (Once upon a time in Iraq). Ik heb me nooit zo goed verdiept in wat er in de afgelopen 40-50 jaar daar is gebeurd. Daarvoor stond het denk ik te ver van mij af. Beide documentaires schetsen over een tijdsbestek van 50-60 jaar de ontwikkelingen in die landen. Wat ze beiden laten zien is hoe de problemen van nu voortkomen uit beslissingen die decennia eerder zijn gemaakt. Zo zegt Nate Sassaman, destijds luitenant-kolonel in het Amerikaanse leger, nog geen 2 minuten nadat de eerste aflevering over Irak is begonnen: "Wij hebben in 2003 de zaadjes van IS geplant. Dat hebben wij gedaan."

De vraag "wanneer is het vraagstuk ontstaan?" is voor mij niet alleen interessant vanwege de vraag of we kunnen zien hoe we zelf een bijdrage hebben geleverd aan de huidige situatie. Deze vraag geeft zo ook de mogelijkheid om te onderzoeken in welke (interactie)patronen partijen (onbewust) met elkaar stappen. Welke overtuigingen hadden ze destijds? Hoe beïnvloedde dat hun handelen? En hoe is dat nu anders dan toen? Zodat er ook inzicht ontstaat in wat nu (ogenschijnlijk) het beste handelingsperspectief is.

Over seeing systems, onze systeemblindheden en hoe je daar uit blijft schreef ik eerdere enkele blogs. Die vind je onder ‘een blik op toezicht’.

#systeemdenken #systeemvragen #rakevragen #toezicht #effectiviteit #kiem #oorsprong