Je kunt niet niet communiceren.

Paul Watzlawick beschrijft in zijn werk 'De pragmatische aspecten van menselijke communicatie' vijf axioma's. Een niet bewezen, maar als grondslag aanvaarde bewering. Of zoals Marije Spanjersberg het omschrijft: 'Het zijn de metaspelregels van het spel der onderlinge betrekkingen dat we de hele dag door met elkaar spelen, meestal zonder ons hiervan bewust te zijn' (p. 397 in Meer dan de som der delen). Axioma's ook die storingen in de menselijke communicatie helpen duiden.

De eerste axioma luidt: Je kunt niet niet communiceren, aangezien alle gedrag communicatie is. In interactie met anderen heeft elk gedrag een 'berichtwaarde' . Dat wil zeggen, elk gedrag is communicatie. Ook 'niets' doen heeft invloed. Er bestaat niet zoiets als 'niet-gedrag'. En dus kun je ook niet 'niet-communiceren'.

Denk aan zo'n vergadering waar die ene collega niets zegt. Gaandeweg ga je je afvragen waarom die collega niets zegt. Is hij/zij met zijn aandacht ergens anders? Vind hij/zij het wel belangrijk? Gaat het wel goed met hem? We zijn geneigd invulling te geven aan wat de ander doet, ook als de ander dus 'niks' doet.

De vraag is of je in je communicatie bereikt wat je wilt bereiken door niet te communiceren (door bijvoorbeeld niet te antwoorden, afwijzend te antwoorden, of niet alles uit te spreken). Welke boodschap zend je daar mee uit?

In de komende weken komen beschrijf ik ook de andere axioma's die leiden tot storingen in de communicatie met anderen. Ik wens je weer een fijne week.

#systeemdenken #toezicht #communicatie #axioma #effectiviteit