Ik weet nog goed het moment waarop systeemdenken voor mij heel waardevol werd. Dat was het moment waarop we met deze systeemvraag aan de slag gingen:

Welke ramp gebeurt er als het ongewenste gedrag stopt?
Wie krijgt daar last van?

De bedoeling was om nieuwe theorie te vertalen naar de praktijk. Samen met enkele toezichthouders verkenden we een casus die een van hen had ingebracht. De vraag waar we mee begonnen was om te benoemen waar men last van had. In dit geval ging het over een managementlaag die maar geen verantwoordelijkheid nam (door nog meer vragen te blijven stellen en beslissingen uit te stellen) waardoor mensen op de werkvloer zelf keuzes moesten maken.
Er volgende nog enkele verdiepende vragen: wie deed dan wat? En wat niet. Om vervolgens de vraag te stellen: welke ramp gebeurt er als het ongewenste gedrag stopt? Wie moet dan wat anders gaan doen? In dit geval zou deze managementlaag zelf meer beslissingen moeten gaan nemen in plaats ze 'naar beneden te duwen' - beslissingen waar je ook verantwoordelijk voor gehouden kan worden. Wat in deze politieke organisatie nog wel eens lastig kon zijn.

Niet alleen werd door deze 'simpele' vraag duidelijk waarom deze managementlaag deed wat 'ie deed - ook werd duidelijk hoe de medewerkers op de werkvloer dit probleem in stand hielden door die keuzes te maken (in plaats van het terug te gooien naar het niveau waar de keuzes gemaakt moesten worden). De schuldvraag verschoof zo van de managementlaag die maar iets anders moest gaan doen, naar hoe doen we dit met elkaar? Allemaal een beetje schuldig.

Wanneer er door iemand wordt gezegd "nu doen ze het weer!" , of wanneer iemand beschrijft waar hij/zij/hen last van heeft bij de ander, helpt deze vraag mij om te begrijpen waarom mensen de dingen doen die ze doen. Waarmee niet per se gezegd is dat het ook oke is.

Dus, als vraag aan jou, als je je betrapt op gedrag waar je last van hebt: welke ramp gebeurt er als dat gedrag stopt? Wie krijgt daar dan last van? En wat moet diegene dan anders gaan doen?

Ik wens je weer een fijne week.

#systeemdenken #toezicht #kijkenvoorbijhetgedoe #zichtophetgroteregeheel #systeemvraag #systeemvragen #meerdandesomderdelen